Jednym z fundamentalnych wyzwań edukacji w nadchodzącej dekadzie, jest ewolucja, a może nawet rewolucja, metod nauczania. Oto bowiem klasyczne mechanizmy, coraz częściej mają problem w dostosowaniu się do społeczeństwa cyfrowego. I to nie tylko społeczeństwa korzystającego z komputerów, ale przede wszystkim społeczeństwa skazanego na rywalizację z nimi.

Z tego względu jednym z priorytetów współczesnego, nowoczesnego modelu edukacji jest dążenie do aktywizacji uczniów. Jednym z najnowocześniejszych trendów jest zachęcanie do zdobywania wiedzy oraz umiejętności miękkich (o nich szerzej w osobnym artykule) poprzez metody aktywizacyjne. Aktywizacja ma na celu zachęcenie ucznia do operowania zdobytą wiedzą, pracę w grupie, rywalizację, a także integrację z otoczeniem.

Model szkoły, w której profesor otwiera podręcznik, a następnie rozpoczyna odczytanie wykładu, który uczniowie muszą ostatecznie zapamiętać, zdać i wreszcie zapomnieć, zaczyna powoli odchodzić do lamusa. Był za mało skuteczny, za mało efektywny i nieadekwatny do XXI-wiecznych wyzwań. Zwłaszcza, o czym szkoły coraz częściej na szczęście zaczynają pamiętać, że wiedza stała się bardzo ogólnodostępna. Każdy z nas, a także nawet młodych uczniów, ma w swojej kieszeni pokaźny bank wiedzy. I od przyswojenia nazw stolic wszystkich państw Afryki Środkowej coraz istotniejsza staje się umiejętność po prostu wyszukania pewnych informacji, prawidłowego ich przeanalizowania, uporządkowania czy wykorzystania. W edukacji coraz częściej pojawia się popularny trend, by uczniowi dawać nie rybę, a wędkę.

Jednym z rodzajów realizacji tej zasady jest wprowadzenie szeregu gier dydaktycznych do nauczania. Bardzo ciekawie w swoim opracowaniu „Metody aktywizujące w nauczaniu” omawia je Anna Czepiżak i Marek Wądołowski z Zespołu Edukacyjnego w Trzebiechowie. W swoim raporcie dzielą metody między innymi na problemowe, ekspresi i impresji oraz graficznego zapisu. Każde z tych zestawień składa się z różnych zabiegów, gier, poleceń i wyzwań dla uczniów, które mają na celu rozwijanie odmiennych umiejętności. Przykładowo:

Metody problemowe rozwijają umiejętność krytycznego myślenia. Polegają one na przedstawieniu uczniom sytuacji problemowej oraz organizowaniu procesu poznawczego. Wykorzystywane są przy tym różnorodne źródła informacji, np. filmy dydaktyczne, fotografie, rysunki, Internet, dane liczbowe. Na zachodzące wówczas procesy poznawczo-wychowawcze składa się analizowanie, wyjaśnianie, ocenianie, porównywanie i wnioskowanie. Przykładowe metody: burza mózgów, obserwacja, dyskusja panelowa, metoda problemowa, studium przypadku;

Metody ekspresji i impresji skupiają się z kolei na wykorzystywaniu zaangażowania emocjonalnego uczniów, np. Poprzez wystawianie sztuk teatralnych. Wreszcie, metody graficznego zapisu to na przykład mapy skojarzeń. Warto przy tym podkreślić, że wszystkie metody opisane w opracowaniu polskich nauczycieli stanowią realizację podstawy programowej narzucanej przez Ministerstwo Edukacji Narodowej.