Myślisz, że wszystko potrafisz? – Efekt Dunninga-Krugera

„Ignorancja częściej rodzi pewność siebie niż wiedza”.
Charles Darwin

Rafał jest grafikiem w małej agencji reklamowej. Jego zdolności można byłoby określić jako przeciętne. Skończył studia 7 lat temu i nie wykazuje chęci rozwoju w obszarze swoich zawodowych kompetencji.Rafała wyróżnia to, że nie przejmuje się uwagami art directora (przełożonego), któremu nie podobają się (nie są zgodne z obecnymi trendami) animacje ani grafiki przez niego tworzone. Słowa krytyki bowiem w żaden sposób nie wpływają na jego pewność siebie. Najbardziej jednak jego szefa denerwuje fakt, że Rafał jest przekonany o byciu najlepszym grafikiem w mieście (choć istnieje przypuszczenie, że nie zawęża on swojego talentu wyłącznie do jednego miasta). Jeśli kiedykolwiek miałeś do czynienia z podobnym zachowaniem, to prawdopodobnie zobaczyłeś działanie Dunninga-Krugera w akcji.

 

Czym jest efekt Dunninga-Krugera

 

Jest to poznawcze uprzedzenie, według którego osoby niekompetentne nie są w stanie rozpoznać własnej niekompetencji, podczas gdy osoby wysoko wykwalifikowane mają tendencję do zaniżania oceny swoich umiejętności. Zjawisko to zostało zbadane i opisane przez dwóch psychologów z uniwersytetu Cornella: Davida Dunninga i Justina Krugera. W tym kontekście warto przywołać słowa napisane przez Charlesa Darwina w książce The Descent of Man – „Ignorancja częściej rodzi pewność siebie niż wiedza”.

Ludzie często uważają, że ich inteligencja i wiedza z danej branży przenosi się na inne kwestie.
Możesz być inteligentnym i wykwalifikowanym ekspertem w wielu dziedzinach, ale nie jesteś w stanie być profesjonalistą w każdym obszarze.

Kto może zostać dotknięty efektem Dunninga-Krugera?

 

Niestety wszyscy jesteśmy narażeni na działanie tego efektu. Dzieje się tak, ponieważ niezależnie od wiedzy i informacji, każdy z nas ma strefę wiedzy, w której brakuje mu kompetencji. Możesz być inteligentnym i wykwalifikowanym ekspertem w wielu dziedzinach, ale nie jesteś w stanie być profesjonalistą w każdym obszarze. Warto wiedzieć, że efekt Dunninga-Krugera nie wiąże się z niskim ilorazem inteligencji. Ze względu na to, że świadomość istnienia tego terminu jest coraz popularniejsza, wzrasta liczba osób, które niepotrzebnie stawiają go obok słowa głupi. Łatwo jest nam oceniać innych i wierzyć, że takie rzeczy  są od nas dalekie. W rzeczywistości każdy z nas jest podatny na to zjawisko. Ludzie często uważają, że ich inteligencja i wiedza z danej branży przenosi się na inne kwestie. Na przykład świetny kardiochirurg może być kiepskim fotografem. Aby mógł rozpoznać własne braki umiejętności w robieniu zdjęć, musi mieć wiedzę praktyczną na temat obsługi sprzętu i kadrowania. Ze względu na to, że ich nie ma, kardiochirurg nie jest w stanie rozpoznać słabych rezultatów swojej pracy (w tym wypadku zdjęć).